Δεκέμβριος 1825 – Μεσολόγγι: 200 χρόνια από την 2η πολιορκία

Φέτος τον Δεκέμβρη συμπληρώνονται 200 χρόνια της ένδοξης ιστορίας επί των γεγονότων της β’ φάσης της 2^ης πολιορκίας του Μεσολογγίου. Ύστερα από 3 χρόνια δύσκολης πολιορκίας στην πόλη του Μεσολογγίου ο σουλτάνος Μαχμούτ B΄της Οθωμανικής αυτοκρατορίας αποφασίζει πλέον να επέμβει ακόμη πιο αποτελεσματικά ώστε να τελειώνει επιτέλους με τη συγκεκριμένη υπόθεση και διορίζει ως στρατιωτικά υπεύθυνο για την πολιορκία στο Μεσολόγγι τον υψηλόβαθμο αξιωματούχο της Αιγύπτου Ιμπραήμ Πασά.

Ο Ιμπραήμ παίρνει αυτό το χρίσμα από τον σουλτάνο μόλις τον Δεκέμβριο του 1825 με σκοπό να βοηθήσει τον στρατηγό Κιουταχή και η πολιορκία στο Μεσολόγγι να γίνει ακόμη πιο σκληρή. Οι Σπετσιώτες και Υδραίοι καπεταναίοι βοηθούν με όλες τους τις δυνάμεις ώστε ανά χρονικά διαστήματα να σπάνε τον κλοιό της πολιορκίας και να εφοδιάζουν τους αμυνόμενους του Μεσολογγίου. Ήδη νωρίτερα ο αρχικαπετάνιος Ανδρέας Μιαούλης με μια σειρά επιστολών του προς το εκτελεστικό σώμα της τότε νεοσύστατης κυβερνήσεως της Επανάστασης, σπεύδει να ενημερώσει για την τραγική κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι πολιορκημένοι στο Μεσολόγγι. Ο Μιαούλης σε αυτές τις επιστολές του κάνει επίκληση στο συναίσθημα ώστε να κινητοποιήσει επιπλέον τις υπόλοιπες επαναστατικές δυνάμεις να συνδράμουν με ανεφοδιασμό και όπλα καθώς τονίζει ότι η κατάρρευση του Μεσολογγίου θα σημάνει μάλλον και την πτώση της μέχρι τώρα επαναστατημένης επικράτειας.

Πράγματι οι προφητικές ανησυχίες του Μιαούλη βγήκαν αληθινές αν δούμε τι έγινε στο κοντινό μέλλον μετά την άλωση του Μεσολογγίου, αφού δυστυχώς οι επαναστατημένοι Έλληνες είχαν να κάνουν πια με τον πολυμήχανο και στρατηγικά ικανότατο Ιμπραήμ Πασά ο οποίος κοντά στα Χριστούγεννα του 1825 είχε στρατοπεδεύσει με πολλές χιλιάδες στρατιωτών του έξω από την πόλη του Μεσολογγίου. Ο Ελβετός φιλέλληνας Ιωάννης – Ιάκωβος Μάγιερ ζούσε μαζί με την οικογένεια του στο Μεσολόγγι και ευαισθητοποιημένος από τα δεινά και τις κακουχίες των πολιορκούμενων αγωνιστών, κατέγραψε στο ημερολόγιό του με λύπη και σπαραγμό ψυχής το παράπονό και την οργή του για την γαλλική στρατιωτική δύναμη που οδήγησε τα στρατεύματα του Ιμπραήμ να φθάσουν έξω από το Μεσολόγγι. Η εφημερίδα «Ελληνικά Χρονικά» που εξέδιδε ο Μάγιερ στο Μεσολόγγι παρουσιάζει στα φύλλα της την κρισιμότητα των ημερών του Δεκεμβρίου του 1825, περιγράφοντας συγκεκριμένα με λεπτομέρειες τις διπλωματικές κινήσεις της ελληνικής πλευράς με τον τότε πρέσβη της Μ.Βρετανίας Στράτφορντ Κάνιγκ. Η εφημερίδα στην ουσία κατακρίνει του Γάλλους για την συνεργασία τους με τον στρατώνα του Ιμπραήμ, παρουσιάζει την Ρωσία ως απελπιστικά ουδέτερη, ενώ παράλληλα επαινεί τους Άγγλους για την πρόθυμη πολιτική και διπλωματική στάση τους να θέλουν να βοηθήσουν τους επαναστάτες.

Σύμφωνα με τον απομνημονευματογράφο της Πολιορκίας τον αγωνιστή Αρτέμιο Μίχο, το στρατιωτικό δυναμικό των Οθωμανών φουντώνει αφού το τελευταίο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου αποκτά βαρύ πυροβολικό πολεμικό υλικό δημιουργώντας αρκετές απώλειες για τους πολιορκημένους. Ο επίσης αγωνιστής του Μεσολογγίου Σπυρομήλιος γράφει στα δικά του απομνημονεύματα πως ο Δεκέμβρης του 1825 ήταν ότι πιο δυσάρεστο μπορούσε να συμβεί για την τροπή που θα έπαιρναν τα πράγματα στην Πολιορκία. Ο Σπυρομήλιος αναφέρει πως οι πολιορκημένοι αντικρίζοντας τον θεόρατο στρατό που είχε παρατάξει ο Ιμπραήμ αλλά και τον οθωμανικό στόλο που πλέον είχε σχεδόν καταλάβει τον Πατραϊκό κόλπο, προσπάθησαν κάπως πως να οργανώσουν την άμυνα τους με κανονιοστάσια που κατασκεύασαν αλλά και ηθικά μπόρεσαν να ανακάμψουν από τα εμψυχωτικά κηρύγματα του επισκόπου Ρωγών Ιωσήφ και των υπολοίπων αξιωματούχων αψηφώντας τις ασθένειες, τον δύσκολο χειμώνα και την πείνα που τους είχε βρει. Σε αυτό το σημείο σημαντικό είναι να τονιστεί πως οι πολιορκημένοι εκτός από τους Οθωμανούς πολιορκητές, είχαν κι έναν επικίνδυνο εσωτερικό εχθρό· Τον λιμό! «Πεινώμεν!» έγραψε σε επιστολή του προς τον Μαυροκορδάτο ο Μάγιερ με ύφος δωρικό και σαφές. Ο Σπυρομήλιος θεωρεί ότι η κατάντια που είχε φθάσει το πάλαι ποτέ φρούριο του Μεσολογγίου το οποίο ονομάζει τον Δεκέμβρη του 1825 «εγκαταλελειμμένη μάνδρα», οφείλεται στα επακόλουθα των εμφύλιων συγκρούσεων των Ελλήνων τα προηγούμενα 2 χρόνια. Αυτό το γεγονός μαρτυράται και από την επιστολογραφία της φρουράς του Μεσολογγίου προς την Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος, όπου στην ουσία ο μεγαλύτερος αριθμός των επιστολών παρουσιάζει τις παρακλήσεις και τα διακαή αιτήματα των πολιορκημένων για άμεσο ανεφοδιασμό κυρίως τροφών και οικονομική στήριξη.

Λίγο πιο αισιόδοξος και χωρίς να έχει χάσει το ηθικό του παρουσιάζεται ο Σουλιώτης οπλαρχηγός Κίτσος Τζαβέλλας ο οποίος βρίσκεται μέσα στο Μεσολόγγι και στέλνει επιστολή στον ίδιο τον Μαυροκορδάτο αναφέροντάς τις ελλείψεις τροφών αλλά εκθέτοντας την ανησυχία του παραμονές των Χριστουγέννων για την ανυπαρξία του ελληνικού στόλου στον Πατραϊκό. Το ταμείο της επαναστατικής κυβέρνησης δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει στις ανάγκες των πολιορκημένων του Μεσολογγίου, ο κυβερνητικός Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος προσπαθούσε με τη δική του πολιτική ευστροφία και διπλωματία να εξασφαλίσει την όποια στήριξη από τους Άγγλους και ο φιλέλλην Μάγιερ μέσα από τις έντονες περιγραφές του για την τραγική κατάσταση που βίωναν οι πολιορκημένοι από τους αλλόθρησκους εχθρούς ευαισθητοποίησε ολοένα και περισσότερο τους ευρωπαίους της χριστιανικής Ευρώπης και της φιλελεύθερης Δύσης.